در دنیای مدرن پزشکی، تکنولوژی تصویربرداری سی‌تی‌اسکن (CT Scan) به عنوان یکی از نوآورانه‌ترین روش‌های تشخیصی شناخته می‌شود. با این وجود، افزایش تدریجی استفاده از این روش و نگرانی‌ها درباره‌ی اثرات جانبی احتمالی آن، پرسش‌هایی جدید درباره ایمنی این فناوری مطرح کرده است.
سی‌تی‌اسکن و دوزهای پایین تابش: دیدگاه کلی
سی‌تی‌اسکن یک ابزار تصویربرداری بسیار قدرتمند است که با استفاده از تابش یون‌ساز، اطلاعات دقیقی از ساختارهای داخلی بدن ارائه می‌دهد. اما نکته قابل تامل این است که حتی دوزهای پایین تابش یون‌ساز می‌توانند نگرانی‌هایی درباره‌ی تاثیرات بلندمدتی همچون سرطان ایجاد کنند. در مقام مقایسه، برخی پژوهش‌ها این خطر را با عواملی مثل مصرف الکل برابر دانسته‌اند. بااین‌حال، هنوز شواهد قطعی علمی برای این ادعا در دست نیست.
افزایش استفاده از سی‌تی‌اسکن: فرصتی برای زندگی یا تهدیدی برای سلامت جمعی؟
طبق آمار منتشرشده، استفاده از سی‌تی‌اسکن در ایالات متحده از سال ۲۰۰۷ تاکنون، بیش از ۳۰ درصد افزایش یافته است. این رشد نشان‌دهنده‌ی پیشرفت‌های فناوری و دسترسی بیشتر مردم به امکانات پزشکی است. بااین‌حال، نگرانی اصلی به آزمایش‌های غیرضروری مربوط می‌شود که ممکن است افراد را به صورت غیرلازم در معرض تابش قرار دهند. پژوهش‌ها نشان داده‌اند که برخی از این آزمایش‌ها می‌توانند عامل بالقوه‌ای برای افزایش موارد جدید سرطان در آینده باشند.
«خطر احتمالی ناشی از یک سی‌تی‌اسکن برای بیماری که وضعیت حاد دارد، به‌مراتب کمتر از خطر بیماری زمینه‌ای است.»
دکتر سینتیا مک‌کالا، رئیس پیشین انجمن فیزیک‌پزشکی ایالات متحده
یافته‌های علمی جدید: چگونه داده‌های گذشته به پیش‌بینی آینده کمک می‌کنند؟
براساس داده‌های جمع‌آوری‌شده در طی سال‌های ۲۰۱۶ تا ۲۰۲۲، محققان برآورد کرده‌اند که در سال ۲۰۲۳ حدود ۹۳ میلیون سی‌تی‌اسکن انجام شده است که ممکن است با حدود ۱۰۳٬۰۰۰ مورد سرطان در آینده مرتبط باشد. پژوهشگران با ترکیب داده‌های تاریخی و محاسبات مدرن به این نتیجه رسیده‌اند. اما بسیاری از این پیش‌بینی‌ها همچنان بر اساس داده‌های مربوط به بازماندگان فجایع هسته‌ای مانند انفجار بمب هیروشیما است. نتایج نشان می‌دهند که افزایش اندک اما معناداری در خطر ابتلا به سرطان در افراد با دریافت دوزهای بالا مشاهده شده است.
تابش سی‌تی‌اسکن در کودکان و نوجوانان: بیشترین آسیب‌پذیری
طبق بررسی‌ها، کودکان و نوجوانان نسبت به دوزهای تابشی سی‌تی‌اسکن آسیب‌پذیرتر هستند. برای مثال، نوزادانی که پیش از یک‌سالگی تحت سی‌تی‌اسکن قرار گرفته‌اند، در آینده با ریسک بالاتری برای ابتلا به سرطان تیروئید مواجه خواهند شد. این امر به‌ویژه در میان بیماران زن، شایع‌تر است. بنابراین، از دید علمی توصیه می‌شود حتی‌الامکان در کودکان از روش‌های جایگزین تصویربرداری استفاده شود.
سی‌تی‌اسکن یا جایگزین‌های غیرتابشی: راه‌حل چیست؟
بدون شک فناوری سی‌تی‌اسکن نقشی غیرقابل انکار در نجات جان انسان‌ها و تشخیص طیف گسترده‌ای از بیماری‌ها دارد. اما در مواردی که جایگزین‌های غیرتابشی مثل تصویربرداری ام‌آر‌آی (MRI) می‌توانند نتایج مشابهی ارائه دهند، لزوم کاهش استفاده غیرضروری از سی‌تی‌اسکن اجتناب‌ناپذیر است. همچنین، توسعه تکنولوژی‌های مدرن که نیاز به تابش کمتر داشته باشند، راهی مؤثر برای کاهش نگرانی‌ها به شمار می‌آید.
نتایج مطالعات استرالیایی: افزایشی در خطر کلی
تحقیقات انجام‌شده در استرالیا، ارتباط تابش ناشی از سی‌تی‌اسکن و افزایش خطر کلی سرطان را قوی‌تر نشان می‌دهد. این یافته‌ها بر اهمیت آموزش عمومی و توجیه پزشکان در تجویز صحیح این آزمون‌های تخصصی تأکید دارند. نتایج همچنین نشان می‌دهند که حساسیت افراد به تابش می‌تواند متاثر از عوامل ژنتیکی، سن و شرایط جسمانی باشد.
جمع‌بندی: نظرات شما چیست؟
گرچه فناوری سی‌تی‌اسکن همچنان یک ابزار حیاتی در تشخیص بیماری‌ها است، اما پرسش‌هایی درباره‌ی پیامدهای استفاده افراطی و بی‌رویه از آن وجود دارد. بررسی خطرات احتمالی باید در کنار سودمندی‌های این فناوری مورد ارزیابی قرار گیرد. شما چه نظری دارید؟ آیا باید نگرانی‌ها را جدی‌تر گرفت یا بر فواید این آزمایش تمرکز کرد؟ ما مشتاق شنیدن دیدگاه‌ها و تجربیات شما در بخش نظرات هستیم!
دیدگاه ها