نرخ کاهش زاد و ولد در اروپا یکی از مهم‌ترین چالش‌های جمعیتی این قاره در دهه‌های اخیر به شمار می‌رود. این تحول به‌طور مستقیم بر نیروی کار آینده و ساختار جمعیتی کشورهای عضو اتحادیه اروپا تأثیر جدی گذاشته است و نیازمند سیاست‌گذاری‌های کارآمد برای مدیریت این بحران است.
کاهش چشمگیر در نرخ باروری
براساس آمار منتشرشده توسط یورواستات، تعداد نوزادان متولدشده در سال ۲۰۲۳ به ۳٫۶۷ میلیون نفر رسید که نسبت به سال گذشته کاهش ۵٫۴ درصدی داشت. این رقم، پایین‌ترین میزان تولد در دهه‌های گذشته محسوب می‌شود. نرخ باروری در اتحادیه اروپا به ۱٫۳۸ تولد زنده به ازای هر زن کاهش یافته است که به‌شدت پایین‌تر از سطح جایگزینی ۲٫۱، لازم برای ثبات جمعیت، است.
«این بیشترین کاهش سالانه ثبت‌شده از سال ۱۹۶۱ تاکنون است»
– یورواستات، آژانس آماری اتحادیه اروپا
چالش‌های اجتماعی و اقتصادی ناشی از کاهش زاد و ولد
کاهش زاد و ولد علاوه بر پیر شدن سریع جمعیت، کمبود نیروی کار در برخی کشورهای اروپایی را تشدید کرده است. این وضعیت همچنین موجب شده که مهاجرت به‌عنوان راه‌حلی بالقوه برای جبران این کمبود مطرح شود. با این حال، سیاست‌های سخت‌گیرانه مهاجرتی که توسط جناح‌های راست اتخاذ شده، بر حل این مشکل سایه انداخته است.
در سال ۱۹۶۴، اتحادیه اروپا رکورد بیشترین میزان تولد یعنی ۶٫۸ میلیون نوزاد را داشت که تقریباً دو برابر آمار سال ۲۰۲۳ است. اما از اواسط دهه ۱۹۶۰ به بعد، تعداد تولدها به‌طور مداوم کاهش یافته است.
اختلافات نرخ باروری بین کشورهای عضو
بررسی‌های انجام‌شده نشان می‌دهد که نرخ باروری کشورهای اروپایی تفاوت‌های معناداری دارد. بلغارستان با نرخ ۱٫۸۱ تولد به ازای هر زن در صدر قرار گرفت، در حالی که مالت با تنها ۱٫۰۶ تولد کمترین نرخ باروری را در اروپا دارد. کشورهای فرانسه و مجارستان نیز به ترتیب با نرخ‌های ۱٫۶۶ و ۱٫۵۵ در رتبه‌های بعدی قرار دارند.
افزایش سن مادران در تولد اولین فرزند
یکی دیگر از روندهای مهم افزایش میانگین سن زنان در زمان تولد اولین فرزند است که از ۲۸٫۸ سال در سال ۲۰۱۳ به ۲۹٫۸ سال در سال ۲۰۲۳ رسیده است. این تغییرات نشان‌دهنده تغییر در سبک زندگی و تأخیر در فرزندآوری به دلایل مختلف اجتماعی و اقتصادی است.
پایان؛ لزوم سیاست‌های جمعیتی مؤثر
در مجموع، کاهش نرخ زاد و ولد و پیر شدن قاره اروپا زنگ خطری برای آینده این منطقه محسوب می‌شود. سیاست‌گذاران اروپایی باید با راه‌حل‌هایی هدفمند، از جمله تشویق زاد و ولد و بازنگری سیاست‌های مهاجرتی، تلاش کنند تا اثرات این روند را کاهش دهند و آینده پایداری را برای جمعیت اتحادیه اروپا تضمین کنند.
دیدگاه ها