دایناسورهای دوران کرتاسه با رازهایی بی‌شمار به جا مانده‌اند که همچنان دیرینه‌شناسان را شگفت‌زده می‌کنند. یکی از این رازها مربوط به منشأ شکارچی نمادین این دوره، «تیرانوسوروس رکس» یا همان تی‌رکس، است. آیا این شکارچی غول‌پیکر آمریکای شمالی در همان منطقه به وجود آمده یا ریشه‌های دوردست آسیایی دارد؟ مقاله حاضر به تحلیل تأثیرات یافته‌های جدید روی این موضوع جذاب می‌پردازد.
پیدا کردن خاستگاه تی‌رکس؛ چرا این موضوع مهم است؟
یافتن ریشه‌های تاریخی تی‌رکس نه تنها برای درک فرگشت دایناسورها اهمیت دارد، بلکه برای مطالعه مهاجرت‌های قاره‌ای، اقلیم تاریخچه‌ای و تکامل زیست‌بوم‌ها در دوران کرتاسه نیز ضروری است. دیرینه‌شناسان سال‌ها است که برای حل این معما تلاش می‌کنند. برخی یافته‌های پیشین نشان می‌دادند تی‌رکس و اجدادش در آمریکای شمالی تکامل پیدا کرده‌اند. اما مطالعات اخیر نظر دیگری دارند و انگشت اشاره را به سمت آسیا گرفته‌اند.
فرضیه‌هایی مبتنی بر یافته‌های فسیلی
براساس یافته‌های پژوهشی «کاسیوس موریسون»، دیرینه‌بوم‌شناس دانشگاه کالج لندن، نیاکان تی‌رکس ممکن است از آسیا و از طریق تنگه برینگ به آمریکای شمالی مهاجرت کرده باشند. این دیدگاه بر شباهت ژنتیکی تی‌رکس با «تاربوسور»، یکی از خویشاوندان آسیایی‌اش، استوار است. موریسون اظهار داشته است که درحالی‌که ده‌ها فسیل از تی‌رکس در آمریکای شمالی یافت شده، فسیل‌هایی از اجداد مستقیم این دایناسور همچنان ممکن است در آسیای مرکز و شرق پنهان مانده باشند.
«این نتیجه با پژوهش‌های پیشین هم‌راستا است که نشان می‌دهد تی‌رکس با خویشاوندان آسیایی‌اش نسبت نزدیک‌تری دارد تا با خویشاوندان آمریکایی‌اش.»
– کاسیوس موریسون
پیچیدگی و تناقض در داده‌های فسیلی
در مقابل، پژوهشی در سال ۲۰۲۴ ادعا کرد فسیلی از گونه‌ای نزدیک به تی‌رکس، با نام «تیرانوسوروس مک‌رانسیس»، در نیومکزیکو کشف شده که قدمت آن حدود ۶ میلیون سال بیشتر از تی‌رکس است. این یافته می‌تواند به معنای یک منشأ کاملاً آمریکایی برای تی‌رکس باشد. اما تیم موریسون این نتیجه‌گیری را به دلیل کمبود نمونه فسیلی و محدودیت فناوری، غیرقابل اعتماد می‌داند.
مدل‌سازی‌های علمی پیشرفته؛ ابزار حل معما
برای تحلیل دقیق‌تر تاریخچه فرگشتی تی‌رکس، دانشمندان از مدلی استفاده کرده‌اند که نه‌تنها داده‌های فسیلی، بلکه اطلاعات اقلیمی و زمین‌شناسی دوران را هم شامل می‌شود. یافته‌های این مدل نشان می‌دهد که گرچه جنس تیرانوسوروس احتمالاً در قاره پیشاتاریخی «لارامیدیا» در غرب آمریکای شمالی پدید آمده، نیاکان مستقیم آن از آسیا به این قاره مهاجرت کرده‌اند.
«جنس تیرانوسوروس در لارامیدیا، از یک دودمان آسیایی که در اواخر دوره کامپانین تا اوایل ماستریختین به آمریکای شمالی مهاجرت کرده بود، تکامل یافت.»
– تیم موریسون
نقش مگاراپتورها در تحولات زیست‌بوم‌ها
مگاراپتورها که احتمالاً حدود ۱۲۰ میلیون سال پیش در آسیا ظاهر شدند، نیز به نظر می‌رسد نقش عمده‌ای در مهاجرت‌ها و رقابت‌های زیست‌بومی داشته‌اند. براساس یافته‌های پژوهشگران، این دایناسورها به اروپا و ابرقاره جنوبی «گوندوانا» نیز مهاجرت کرده‌اند. بااین‌حال، هنوز فسیلی از مگاراپتورها در اروپا یا آفریقا به دست نیامده است. این نشان‌دهنده شکاف‌هایی در داده‌های فعلی است که نیازمند تحقیقات بیشتر است.
غول‌پیکری دایناسورها؛ نتیجه اقلیم یا تطبیق‌پذیری؟
یکی از نکات شگفت‌انگیز درباره تی‌رکس و مگاراپتورها، اندازه‌های عظیم آن‌ها است. برخی معتقدند تغییرات اقلیمی، مانند خنک‌تر شدن زمین در حدود ۹۲ میلیون سال پیش، به این غول‌پیکری منجر شده است. اما پژوهشگران جدید نشان داده‌اند که عوامل زیست‌شناسی و تطبیق‌پذیری بهتر احتمالاً عوامل اصلی بوده‌اند، نه فقط اقلیم.
«آن‌ها احتمالاً به چنین اندازه‌های عظیمی رسیدند تا جای خالی دایناسورهای شکارچی غول‌پیکری مانند کارکارودونتوسورها را پر کنند که حدود ۹۰ میلیون سال پیش منقرض شدند.»
– چارلی شرر
نتیجه‌گیری نهایی
یافته‌های جدید نشان می‌دهد که تی‌رکس و اجدادش احتمالاً ریشه‌هایی پیچیده‌تر و جهانی‌تر از چیزی دارند که تاکنون تصور شده بود. مخاطبان عزیز، نظر شما در این باره چیست؟ آیا تحقیقات بیشتر می‌تواند این معما را به‌طور کامل حل کند؟ از شما دعوت می‌کنیم دیدگاه‌ها و تحلیل‌های خود را در بخش نظرات با ما به اشتراک بگذارید و در این گفت‌وگوی علمی مشارکت کنید.
دیدگاه ها