در دنیای امروز که فناوری و دیجیتالی شدن به بخشهای مختلف زندگی ما نفوذ کردهاند، امنیت دادهها و حفاظت از اطلاعات شخصی به یکی از مهمترین دغدغههای کاربران و ارائهدهندگان خدمات تبدیل شده است. در این راستا، سازمان تامین اجتماعی ایران گام بزرگی در جهت افزایش امنیت سامانههای نسخهنویسی آنلاین برداشته است و احراز هویت دو مرحلهای پزشکان را الزامی کرده است. این تصمیم نهتنها امنیت دادههای حساس بیماران و پزشکان را تضمین میکند، بلکه نوعی تحول در سیستم نسخهنویسی الکترونیک کشور به شمار میآید.
جزئیات و اهداف طرح احراز هویت دو مرحلهای
به گزارش دکتر شهرام غفاری، معاون درمان سازمان تامین اجتماعی، این طرح با هدف ایجاد شفافیت و جلوگیری از سوءاستفاده احتمالی از حسابهای پزشکان اجرایی شده است. غفاری در خصوص ضرورت اجرای این طرح بیان کرد که پیش از این، امکان ورود غیرمجاز برخی افراد به سامانههای نسخهنویسی با استفاده از نام کاربری و رمز عبور پزشکان وجود داشت. اکنون، با الزامی شدن احراز هویت دو مرحلهای، چنین سوءاستفادههایی به حداقل خواهد رسید.
“از چندین ماه قبل، از سایر سامانههای نسخهنویسی خواسته بودیم که احراز هویت دو مرحلهای را در سامانههایشان فعال کنند که بالاخره پس از چندین بار فرصت، از ابتدای خرداد ماه، الزامی شد.”
دکتر شهرام غفاری، معاون درمان سازمان تامین اجتماعی
تحلیل فنی: چگونه احراز هویت دو مرحلهای کار میکند؟
احراز هویت دو مرحلهای (Two-Factor Authentication یا 2FA) شامل دو مرحله برای ورود به سامانه است. در مرحله اول پزشک نام کاربری و رمز عبور خود را وارد میکند. در مرحله دوم، کدی یکبارمصرف (OTP) به تلفن همراه پزشک ارسال میشود که برای مدت چهار ساعت معتبر است. این کد زمانی استفاده میشود که پزشک بخواهد به سامانه وارد شده یا فعالیت مشخصی انجام دهد. این شیوه نهتنها استفاده از سامانه را امنتر کرده، بلکه با تمدید اعتبار کد از دو ساعت به چهار ساعت، کار پزشکان بهویژه در محیطهای پرمشغله مانند درمانگاهها و مراکز دانشگاهی را تسهیل کرده است.
لازم به ذکر است که پزشکان هیج محدودیتی از نظر تعداد درخواست کد در طول روز ندارند و میتوانند پس از پایان اعتبار کد، مجدداً درخواست جدید ارسال کنند.
مزایا و اهمیت این سیستم
این طرح تأثیرات مثبتی در سه حوزه اصلی خواهد داشت:
- افزایش امنیت: جلوگیری از هرگونه ورود غیرمجاز افراد به سامانههای نسخهنویسی.
- شفافیت در نسخهنویسی: اطمینان از اینکه نسخههای پزشکی تنها توسط پزشکان معتبر صادر میشوند.
- حفاظت از اطلاعات بیماران: جلوگیری از سوءاستفاده از دادههای حساس بیماران.
چالشها و راهکارهای پیشنهادی
بهرغم مزایای متعدد، این سیستم ممکن است چالشهایی نیز داشته باشد. از جمله مشکلات اولیه میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- مشکلات فنی: وابستگی این سیستم به اینترنت و ارسال پیامک ممکن است در مناطق دورافتاده با اختلال مواجه شود.
- زمانبر بودن: استفاده از سیستم احراز هویت دو مرحلهای ممکن است برای برخی پزشکان زمانبر یا خستهکننده به نظر برسد.
برای حل این چالشها، پیشنهاد میشود که سامانهها از روشهای جایگزین برای احراز هویت (مانند تأیید اثر انگشت یا اپلیکیشنهای تخصصی) استفاده کنند. همچنین، آموزش کاربران و ارائه پشتیبانی فنی قوی میتواند در بهرهوری این سیستم تأثیر بسزایی داشته باشد.
اثرات طولانیمدت بر نظام سلامت
اجرای موفقیتآمیز احراز هویت دو مرحلهای میتواند پایهای برای تحولات بیشتر در نظام بهداشت و درمان ایران باشد. این اقدام میتواند زمینهساز تولید سامانههای یکپارچه ملی مانند سامانه سیب شود که به گفته غفاری، هنوز این روش تأیید هویت را اجرایی نکرده است. آیندهای که در آن تمامی اطلاعات بیماران و پزشکان در چارچوب یک سامانه امن و جامع مدیریت شود.
نقش کاربران در بهبود سامانه
کاربران (پزشکان) نقش بسزایی در توسعه و بهبود سامانههای نسخهنویسی دارند. گزارش مشکلات فنی، ارائه بازخورد و پیشنهادهای سازنده میتواند به توسعهدهندگان و مدیران سامانهها کمک کند تا سیستم را بهینهسازی کنند.
نگاهی به آینده: پیشبینیها
در سالهای آینده، پیشرفت در حوزه فناوری اطلاعات و افزایش مهارت کاربران در استفاده از سامانههای دیجیتال، زمینهساز بهبود امنیت و بهرهوری در نظام سلامت خواهد بود. انتظار میرود که احراز هویت دو مرحلهای به یک استاندارد طلایی در تمام سرویسهای بهداشتی و درمانی کشور تبدیل شود.
نظرات و افکار پایانی
اجرای طرح الزامی شدن احراز هویت دو مرحلهای برای پزشکان در سامانههای نسخهنویسی آنلاین نه تنها یک گام مهم در تقویت امنیت دیجیتال است، بلکه نقش تعیینکنندهای در شفافیت و سلامت نظام درمانی دارد. این طرح، امنیت را در اولویت قرار داده و با سادهسازی فرآیندهای ورود، حداکثر بهرهوری را ارائه میدهد.
شما چگونه این طرح را ارزیابی میکنید؟ آیا چالشهای مربوط به آن به اندازه مزایای آن تاثیرگذار هستند؟ نظرات و پیشنهادات خود را با ما و دیگر کاربران به اشتراک بگذارید. مشارکت شما میتواند به بهبود این سیستم کمک کند.
دیدگاه ها