جنوبگان، سرزمین بزرگ و یخی زمین که اسرار بسیاری در دل خود دارد، اکنون با پیشرفتهای علمی و فناوری، بیش از هر زمان دیگری در مرکز توجه دانشمندان قرار گرفته است. پژوهشگران با معرفی نقشه جدیدی به نام Bedmap3، پرده از چشم‌اندازهای پنهان و ناشناخته‌ای که زیر لایه‌های چند کیلومتری یخ این قاره قرار دارد، برداشته‌اند. این نقشه ابزار مهمی برای پیش‌بینی تغییرات زمین‌شناسی و یخچالی در پاسخ به گرمایش جهانی به شمار می‌آید.
Bedmap3؛ گامی بلند در نقشه‌برداری از جنوبگان
نقشه Bedmap3 محصول دقت علمی و فناوری پیشرفتهای است که حاصل بیش از شش دهه جمع‌آوری داده‌های گسترده می‌باشد. این نقشه با استفاده از داده‌های حاصل از ماهواره‌ها، هواپیماها، کشتی‌ها و تجهیزات زمینی مثل سورتمه‌های کشیده‌شده توسط سگ‌ها تهیه شده است. در این مسیر، افزون بر داده‌های قدیمی‌تر در پروژه‌های Bedmap1 و Bedmap2، تیم تحقیقاتی موفق به گردآوری ۵۲ میلیون نقطه داده جدید شده که این نقشه را به دقیق‌ترین تصویر از بستر سنگی جنوبگان تبدیل کرده است.
«این اطلاعات بنیادی، پایه و اساس مدل‌های رایانه‌ای است که ما برای بررسی چگونگی حرکت یخ در سراسر قاره در مواجهه با افزایش دما استفاده می‌کنیم.»
– هامیش پریچارد، پژوهشگر مرکز بررسی‌های جنوبگان بریتانیا
تأثیرات گرمایش زمین بر حرکت یخچال‌ها
نقشه Bedmap3 جزییات بی‌نظیری از نحوه رفتار یخچال‌ها در پاسخ به گرمایش زمین ارائه می‌دهد. این نقشه نشان می‌دهد که بستر سنگی جنوبگان به چه شکلی بر حرکت یخ تأثیر می‌گذارد. بخش‌هایی با برآمدگی‌ها می‌توانند جریان یخ را کند یا متوقف کنند، در حالی که دره‌ها و بخش‌های هموار به یخچال‌ها اجازه می‌دهند سریع‌تر حرکت کنند. این موضوع در شرایط تغییر اقلیم و ذوب یخ‌های جنوبگان مسائل مهمی را پیش روی پژوهشگران قرار می‌دهد.
بر اساس یافته‌های این پژوهش، ضخیم‌ترین یخ جنوبگان برخلاف تصور قبلی در یک دره بی‌نام و نشان در سرزمین “ویلکز” در شرق قاره قرار دارد که ضخامت آن به حدود ۴.۸ کیلومتر می‌رسد. این در حالی است که منطقه “اسطرلاب” که قبلاً ضخیم‌ترین یخ به آن نسبت داده می‌شد، ضخامت یخی معادل ۴.۷ کیلومتر دارد.
آینده جنوبگان در سایه ابزارهای پیشرفته
یکی از نکات نگران‌کننده این پژوهش، تأکید بر آسیب‌پذیری یخ‌های جنوبگان است. نقشه جدید به‌روشنی نشان می‌دهد که بخش عمده‌ای از یخ‌های این قاره روی بسترهای سنگی زیر سطح دریا قرار دارند. این موقعیت باعث می‌شود که تغییرات در دمای آب دریا به‌سرعت بر این یخ‌ها تأثیرگذار باشد. آب دریا که معمولاً گرم‌تر از دماهای زیر یخ است، می‌تواند روند ذوب را تسریع کند و در نتیجه، سطح آب دریاهای جهانی را افزایش دهد.
«Bedmap3 به ما نشان می‌دهد که جنوبگان از آن چیزی که پیش‌تر تصور می‌کردیم، کمی آسیب‌پذیرتر است.»
– پیتر فرتول، کارشناس نقشه‌برداری
فن‌آوری‌هایی در خدمت حفاظت از زمین
دانشمندان برای دستیابی به این سطح از دقت، از فناوری‌های پیشرفته مانند رادارهای نفوذی به یخ، اندازه‌گیری‌های لرزه‌نگاری و تحلیل‌های گرانشی استفاده کرده‌اند. ابزارهای پیشرفتهای که می‌توانند اطلاعات توپوگرافی دقیقی از قسمت‌های ناشناخته قاره یخی ارائه کنند. نقشه کدگذاری‌شده رنگی Bedmap3، ارتفاع بستر سنگی جنوبگان را نسبت به سطح دریا نشان می‌دهد و اطلاعاتی حیاتی از مرتفع‌ترین کوه‌ها و عمیق‌ترین دره‌های این قاره ارائه می‌دهد.
به کمک چنین داده‌های دقیقی، پژوهشگران می‌توانند مدل‌های کامپیوتری پیچیده‌تری برای شبیه‌سازی تغییرات احتمالی آینده جنوبگان طراحی کنند. این نوع پیش‌بینی‌ها در برنامه‌ریزی‌های کلان زیست‌محیطی و جهانی اهمیت بالایی دارند.
Final Thoughts
نقشه Bedmap3 نه تنها یک دستاورد علمی برجسته است، بلکه ابزاری استراتژیک برای درک بهتر از یکی از حیاتی‌ترین مناطق کره زمین نیز محسوب می‌شود. این نقشه نشان‌دهنده جزییات بی‌سابقه‌ای از جنوبگان است و اهمیت آن در دوره‌ای که با بحران‌های زیست‌محیطی و تغییرات اقلیمی مواجه هستیم، بیشتر نمود پیدا می‌کند. آیا به نظر شما چنین پژوهش‌هایی می‌تواند در کاهش خطرات گرمایش زمین مؤثر واقع شود؟ نظرات خود را در بخش دیدگاه‌ها با ما به اشتراک بگذارید!
دیدگاه ها