مصریان باستان همواره به آسمان‌ها و کهکشان نگاه ویژه‌ای داشته‌اند، و پیوند عمیق فرهنگ و اعتقادات آنان با جهان کیهانی، همچنان الهام‌بخش پژوهشگران مدرن است. یکی از نمونه‌های برجسته این اتصال، الهه نوت (Nut)، الهه آسمان در مصر باستان است که نقاشی‌ها و نقش‌نگاره‌های مرتبط با او اخیراً شواهد جدیدی از ارتباط او با کهکشان راه شیری به دست داده‌اند. این مقاله به بررسی دقیق‌تر این ارتباط و یافته‌های تازه از منظر تاریخی و اخترشناسی می‌پردازد.
نوت؛ الهه آسمان مصر باستان
الهه نوت در اسطوره‌های مصر باستان جایگاه بسیار برجسته‌ای دارد. او اغلب به صورت زنی خمیده به سمت آسمان و با بدنی مزین به ستاره‌ها به تصویر کشیده می‌شد. تصویر او که بر فراز خدای زمین، گب (Geb) قرار دارد، نشان‌دهنده محافظت از جهان زمینی است. این حالت خمیدگی به نوعی کنایه از آسمان گسترده‌ای است که زمین را در آغوش می‌گیرد. نقش‌های به‌جامانده از او، نه تنها جنبه‌ای هنری، بلکه بازتابی از باورهای کیهانی و نجومی مصریان هستند.
کشف جایگاه راه شیری در مصر باستان
بررسی جدیدی که توسط اور گرائر، دانشیار اخترفیزیک دانشگاه پورتسموث در بریتانیا، انجام شده، این باور قدیمی را بیش از پیش تقویت کرده است. گرائر بیش از ۱۲۵ تصویر از الهه نوت را که بر روی تابوت‌ها و دیوار مقبره‌های مصر حک شده‌اند، مورد تحلیل قرار داده است. این نقاشی‌ها که گاه قدمتی ۵۰۰۰ ساله دارند، جزئیاتی حاوی معانی نجومی دارند که تاکنون کمتر مورد توجه پژوهشگران بوده‌اند.
یکی از نکات برجسته این نقاشی‌ها، وجود یک منحنی موج‌دار سیاه و ضخیم است که بدن ستاره‌پوش نوت را به دو قسمت تقسیم می‌کند. گرائر این منحنی را نمایانگر «شکاف بزرگ» موجود در کهکشان راه شیری می‌داند؛ بخشی تاریک از غبار که نور پراکنده راه شیری را به دو نیم تقسیم می‌کند. این کشف تصویری مستند، شاهدی بر این است که نقش نوت فراتر از یک موجود اسطوره‌ای و بازتابی از درک مصریان از کیهان است.
«فکر می‌کنم این منحنی موج‌دار، نمایانگر کهکشان راه شیری است و می‌تواند نمادی از شکاف بزرگ باشد.»
– اور گرائر
تزئینات مقبره‌ها و ارتباط با کیهان
یکی از نمونه‌های مهم مورد بررسی، تزئینات موجود در مقبره رامسس ششم در دره پادشاهان است. این تزئینات شامل دو تصویر متقابل از نوت است که توسط منحنی‌های موج‌دار ضخیم و طلایی از یکدیگر جدا شده‌اند. این خطوط موج‌دار از پایه گردن نوت شروع شده و به تدریج تا انتهای بدن او امتداد یافته‌اند. جزئیات این نقاشی‌ها نشان می‌دهند که مصریان باستان تصور عمیقی از موقعیت کهکشان‌ها و نقش آن‌ها در نظام آسمانی خود داشتند.
ابعاد نجومی در باورهای مصریان باستان
راجریئو سوسا، استاد مصرشناسی دانشگاه لیسبون، اهمیت این کشف را از دیدگاه علمی تأیید کرده و به بُعد نجومی تفسیرهای گرائر اشاره می‌کند. او این یافته‌ها را تکمیل‌کننده باورهای رایج بین مصرشناسان دانسته و می‌گوید: «با شناسایی ارتباط میان نوت و کهکشان راه شیری، تفسیر تازه‌ای از نقش نجوم در باورهای مصریان باستان به دست می‌آید.»
«باید راه شیری را به عنوان بخشی از آسمان و بنابراین بخشی از نوت به حساب آورد.»
– اور گرائر
قدرت نمادشناسی مصر باستان
مصریان باستان با ترکیب اعتقادات مذهبی و مشاهدات نجومی، نمادشناسی پیچیده‌ای به وجود آورده‌اند که در نقاشی‌ها، متون و نقش‌نگاره‌های آنان قابل مشاهده است. پیوند نوت با راه شیری نمونه‌ای از این نمادپردازی است که نشان‌دهنده رابطه عمیق اسطوره‌های آنان با پدیده‌های طبیعی و آسمانی است.
این باور که نوت از طریق ارتباطش با راه شیری، قدرت حفاظت از جهان زمینی را داشت، نشان‌دهنده دیدگاه متافیزیکی آنان به کیهان به عنوان یک سیستم هماهنگ و زنده است. اهمیت پژوهش‌هایی از این دست در آن است که ما را به درک عمیق‌تری از همگرایی اسطوره و علم در فرهنگ‌های باستانی می‌رساند.
نظر شما چیست؟
آیا یافته‌های جدید تغییراتی در درک ما از باورهای مصر باستان ایجاد خواهند کرد؟ چگونه باورهای کیهانی باستانیان ممکن است بر تفکرات آینده ما تأثیر بگذارند؟ ما مشتاق شنیدن دیدگاه‌ها و نظرات شما هستیم! لطفاً در بخش نظرات، ایده‌ها و تحلیل‌های خود را با ما به اشتراک بگذارید.
نتیجه‌گیری
پژوهش‌ها درباره مصر باستان و باورهای نجومی آن‌ها به ما نشان می‌دهد که ارتباط بشر با کهکشان‌ها و جهان‌های دوردست همیشه بخشی از تفکر و اعتقادات انسانی بوده است. کشف پیوند نوت با کهکشان راه شیری، نمونه‌ای ستودنی از همگرایی بین علم و باستان‌شناسی است. این یافته‌ها درک ما از کیهان‌شناسی تمدن‌های باستانی را عمیق‌تر کرده و پرسش‌های جدیدی را درباره دیدگاه آنان به آسمان مطرح می‌کند. اگر شما نیز علاقه‌مند به پرسش‌های بیشتر درباره این موضوع هستید یا دیدگاه خاصی دارید، در نظرات همین صفحه با ما به اشتراک بگذارید!
دیدگاه ها