کشف جدید مریخ‌نورد پرسویرنس ناسا، تصویری از شفق‌های قطبی مریخ، مرز جدیدی در علم فضایی ایجاد کرده است. این تصویر نه تنها بر اهمیت مطالعات جوی مریخ تأکید دارد، بلکه امید به آینده‌ای فضایی را روشن‌تر می‌سازد. آیا روزی فضانوردان قادر خواهند بود این پدیده شگفت‌انگیز را از نزدیک تماشا کنند؟
کشف تصویری کم‌نظیر از شفق‌های قطبی مریخ
در ۱۸ مارس ۲۰۲۴، مریخ‌نورد پرسویرنس موفق به ثبت تصاویری از شفق‌های قطبی مریخ شد. این تصاویر سه روز پس از وقوع یک رویداد خروج جرم از تاج خورشیدی (CME) ضبط شده است. این پدیده زمانی رخ داد که ذرات باردار خورشیدی با میدان مغناطیسی پراکنده مریخ برخورد کردند و گازهای رقیق جوی را به درخشش واداشتند.
پیش از این، شفق‌های مریخی فقط در طول‌موج‌های نامرئی مانند فرابنفش ثبت شده بودند. این نخستین باری است که شفق‌های مریخ در طول‌موج‌های مرئی دیده شده و حتی می‌توان با چشم غیرمسلح آن‌ها را مشاهده کرد.
چرا شگفت‌انگیز است؟
این کشف به دلایل متعددی بی‌سابقه و شگفت‌انگیز است. برخلاف زمین که دارای میدان مغناطیسی منسجم است، مریخ فاقد چنین محافظتی است؛ از همین رو، تصور می‌شد طوفان‌های خورشیدی عمده‌ای از جو آن را از بین برده‌اند. با این حال، تصویر ثبت‌شده نشان می‌دهد که گاز کافی برای ایجاد شفق‌های مرئی همچنان در جو مریخ وجود دارد.
سبز کمرنگ شفق‌ها ناشی از مولکول‌های اکسیژن برانگیخته است که تنها ۰.۱۳ درصد از جو مریخ را تشکیل می‌دهند. غبار زیاد موجود در جو مریخ و کمبود این مولکول‌ها، باعث دشواری در رویت این پدیده شده است. به همین دلیل، تصویر شفق‌ها تنها پس از حذف درخشش قمر فوبوس از عکس دیده شد.
نقش فناوری پیشرفته در این کشف
پرسویرنس با استفاده از دوربین پیشرفته Mastcam-Z توانست این تصاویر را ثبت کند. محققان با پیش‌بینی زمان و مکان برخورد CME به مریخ، این دوربین را به سمت آسمان شب تنظیم کردند. اگرچه اطمینانی به مشاهده شفق‌های مرئی وجود نداشت، اما این ریسک علمی به یک نتیجه ارزشمند منجر شد.
سفر به آینده: شفق‌های مریخی و فضانوردان
این کشف نه تنها درک ما از جو مریخ را دگرگون کرده، بلکه به فضانوردان آینده امکان تجربه‌ای بی‌نظیر از زندگی در سیاره‌ای دیگر را می‌دهد. در شب، پدیده‌ای مشابه با نام هواتاب نیز می‌تواند در نزدیکی قطب‌های مریخ رخ دهد که باعث افزایش چشم‌اندازهای دیدنی در آینده می‌شود.
با‌این‌حال، محققان معتقدند که رویت شفق‌های مرئی همچنان به چند عامل وابسته است: افزایش فعالیت ذرات خورشیدی و کاهش ذرات غبار در جو مریخ. اگر این شرایط فراهم شود، روزی فضانوردان می‌توانند شفق‌های مریخ را بدون تجهیزات مشاهده کنند.
تأثیر این کشف بر مطالعات علمی
این کشف نه تنها در حوزه اخترشناسی اهمیت دارد، بلکه می‌تواند در برنامه‌های آینده‌پژوهی برای سکونت در مریخ مؤثر باشد. بررسی دقیق جو مریخ و تعاملات آن با ذرات خورشیدی می‌تواند اطلاعات ارزشمندی برای طراحی پایگاه‌های انسانی فراهم کند. برنامه‌های مشابه مانند مأموریت‌های MAVEN یا Hope نیز می‌توانند از این داده‌ها بهره‌مند شوند.
دیدگاه کارشناسان
(از سوی ناسا)
«در شرایط مناسب، شفق‌های مریخی برای فضانوردان آینده قابل مشاهده خواهند بود.»
– تیم پژوهشی پرسویرنس
افزایش احتمال رویت شفق‌های مریخی
برخی کارشناسان معتقدند که با بهبود فناوری‌های تصویربرداری و ابزارهای مشاهده‌ای، می‌توان این پدیده‌ها را با جزئیات بیشتری از سطح مریخ شناسایی کرد. همچنین، ترکیب داده‌های به‌دست‌آمده از فضاپیماهای مدارگرد و سطح‌نشین می‌تواند نقشه‌های دقیقی از این پدیده ارائه دهد.
اندیشه نهایی
این کشف بار دیگر به ما نشان داد که جهان ما پر از شگفتی‌های کشف‌نشده است. نورافشانی مریخ، با تمام تفاوت‌هایش نسبت به زمین، می‌تواند گامی بزرگ به سوی درک بهتر محیط‌های فضایی باشد.
آیا شما هم فکر می‌کنید که این کشف می‌تواند به سکونت انسان در مریخ سرعت بخشد؟ دیدگاه‌های خود را در بخش نظرات با ما به اشتراک بگذارید. ما مشتاق شنیدن نظرات شما هستیم!
دیدگاه ها