چالش بحران اقلیمی بیش از پیش تأثیرات گسترده خود را آشکار کرده است. یکی از اثرات بحرانی این تغییرات، افزایش اجتناب‌ناپذیر سطح دریاها است که حتی با مهار گرمایش زمین نیز نمی‌توان از آن جلوگیری کرد. این مقاله به بررسی علمی و تحلیلی پیامدهای این بحران و اقدامات احتمالی برای کاهش اثرات آن می‌پردازد و اهمیت توجه فوری به این موضوع را برجسته می‌کند.
افق جدید در مطالعات افزایش سطح دریاها
برای سال‌ها، امیدواری بر این بود که با مهار گرمایش زمین به ۱٫۵ درجه سلسیوس، بتوان از پیامدهای مخرب اقلیمی از جمله افزایش سطح دریاها جلوگیری کرد. اما شواهد علمی تازه، فرض‌های گذشته را به چالش کشیده است. این نتایج نشان می‌دهند که حتی اگر دمای زمین به همان هدف ۱٫۵ درجه برسد، باز هم افزایش سطح دریاها در طول قرن‌های آتی اجتناب‌ناپذیر خواهد بود.
“گاهی این تصور وجود دارد که اگر به ۱٫۵ درجه برسیم، دیگر مشکلی نخواهیم داشت. اما این تصور ساده‌انگارانه است.”
– کریس استوکس، دانشگاه دورهام
مطالعات اخیر نشان داده‌اند که ذوب یخسارهای قطبی گرینلند و جنوبگان غربی همچنان ادامه دارد و به طور نگران‌کننده‌ای، سرعت این روند در حال افزایش است. طبق مدل‌سازی‌های جدید، این یخسارها دیگر به یک نقطه برگشت‌ناپذیر نزدیک شده‌اند.
دلایل شتاب روند آب‌شدن یخسارها
محققان برای تحلیل دقیق‌تر از سه منبع علمی استفاده کرده‌اند: تصاویر ماهواره‌ای اخیر، داده‌های زمین‌شناسی مربوط به دوره‌های گرم گذشته زمین، و مدل‌های شبیه‌سازی یخسارها با تکنولوژی‌های پیشرفته رایانه‌ای. تصاویر ماهواره‌ای طی سه دهه اخیر نشان‌دهنده کاهش چشم‌گیر جرم توده‌های یخی بوده‌اند. این موارد برخلاف مدل‌های پیشین، واکنش سریع‌تری از یخسارها به گرمایش زمین را نشان داده‌اند.
“آنچه در واقعیت انتظارش را می‌بینیم، گاهی بسیار حیرت‌انگیزتر از آن چیزی است که مدل‌ها پیشبینی کرده‌اند.”
– جاناتان بامبر، دانشگاه بریستول
تحقیقات زمین‌شناسی نیز تأیید می‌کنند که در سه میلیون سال گذشته، طی دوره‌های گرم زمین، سطح دریاها در مقایسه با امروز مترها بالاتر بوده است. این شواهد هشداردهنده یک پیام واضح دارند: حتی محدود کردن دما به ارقام هدف، نمی‌تواند معجزه‌ای در بهبود اوضاع به وجود آورد.
پیامدهای اقتصادی و اجتماعی افزایش سطح دریاها
تابه‌حال، تمرکز پژوهش‌ها بیشتر به داده‌های علمی و محیط‌زیستی معطوف بوده است، اما تأثیرات اجتماعی و اقتصادی این تغییرات نیز قابل تأمل است. بسیاری از کشورهای ثروتمند ممکن است برای مدتی با ساخت سد و دیوارهای حائل بتوانند از سواحل خود دفاع کنند. با این حال، این اقدامات موقتی بوده و نیازمند منابع مالی کلان است. از طرف دیگر، کشورهای کمتر توسعه‌یافته که منابع مالی یا تکنولوژی لازم را در اختیار ندارند ممکن است قربانی اصلی این بحران باشند.
“همه‌ی کشورها چنین پولی برای دفاع از سواحل خود ندارند.”
– جاناتان بامبر
ترکیب این چالش‌ها با مهاجرت‌های اقلیمی، افزایش نابرابری جهانی و از دست رفتن بخش‌های زیادی از زمین‌های قابل سکونت، طولانی‌مدت بحران‌های بیشتری را به دنبال خواهد داشت.
چگونه می‌توان این بحران را مهار کرد؟
طبق گزارش‌های هیئت بین‌الدول تغییر اقلیم (IPCC)، حتی در بهترین شرایط که گرمایش زمین به ۱٫۵ درجه محدود شود، سطح دریاها طی چند قرن آینده بین ۱ تا ۲ متر افزایش خواهد یافت. اما راه‌حل‌هایی برای کاهش نرخ این افزایش وجود دارد. از جمله بازگشت دمای جهانی به حدود یک درجه بالاتر از سطح پیشاصنعتی که نیازمند اجرای سیاست‌هایی فوق‌العاده سخت‌گیرانه و تغییرات بنیادی در رفتار جهانی است.
همچنین در برنامه‌ریزی‌های زیرساختی می‌توان مداخلات محلی، بهینه‌سازی مصرف انرژی، و سرمایه‌گذاری بیشتر روی انرژی‌های تجدیدپذیر را به‌کار گرفت. همه این اقدامات مستلزم همکاری گسترده جهانی و ترک وابستگی به سوخت‌های فسیلی است.
افکار نهایی
بحران افزایش سطح دریاها یک تهدید واقعی و قریب‌الوقوع است که همه کشورها، چه توسعه‌یافته و چه کمتر توسعه‌یافته، باید برای آن آماده شوند. هر گرم تغییر دما، تأثیر تشدیدکننده‌ای بر آینده اقیانوس‌ها و یخسارها دارد. وقت آن است که همگان مسئولیت خود را برای کاهش اثرات این بحران به عهده بگیرند.
نظر شما در مورد این چالش بزرگ جهانی چیست؟ آیا فکر می‌کنید سیاست‌ها و رفتارهای جهانی فعلی کافی هستند یا نیاز به تغییرات بیشتری احساس می‌شود؟ نظرات و دیدگاه‌های خود را در بخش نظرات زیر با ما به اشتراک بگذارید.
دیدگاه ها