برای دهه‌ها، کوسه‌ها به عنوان موجوداتی بی‌صدا شناخته شده بودند که در سکوت آب‌ها به شکار می‌پردازند و از دست شکارچیان فرار می‌کنند. اما اخیراً تیمی از دانشمندان موفق شدند صدای تولید شده توسط یک گونه خاص از کوسه‌ها را ضبط کنند. این کشف نه تنها عقاید پیشین درباره این موجودات را زیر سؤال برده است، بلکه پنجره‌ای جدید به سمت فهم عمیق‌تر رفتارهای صوتی آن‌ها گشوده است.
کشفی شگفت‌انگیز درباره صدای تولید شده توسط کوسه‌ها
دانشمندان به تازگی دریافته‌اند که نوع خاصی از کوسه‌ها به نام “کوسه‌های صاف‌دندان نیوزیلندی” یا Mustelus lenticulatus می‌توانند صدایی شبیه کلیک تولید کنند. نتایج این مطالعات که در محیط آزمایشگاهی دانشگاه اوکلند به دست آمده، نشان می‌دهد که این کلیک‌ها ممکن است به عنوان واکنش دفاعی یا به دلیل استرس تولید شوند. به نظر می‌رسد که کوسه‌ها برای این هدف، از توانایی خاصی برخوردار هستند که پیش از این ناشناخته بود.
«تصور قبلی ما این بود که صدا هیچ نقشی در زندگی کوسه‌ها ندارد. اما داده‌های جدید نشان می‌دهند که این فرض می‌تواند نادرست باشد.»
– کارولین نیدر، پژوهشگر مؤسسه اقیانوس‌شناسی وودز هول
جنبه‌های حیرت‌آور این پژوهش
پژوهشگران در بررسی‌ها کشف کردند که کلیک‌های کوسه، کوتاه و شدید هستند و طول آن‌ها تنها ۴۸ میلی‌ثانیه است اما به‌شدت بلندی حدود ۱۵۵ دسی‌بل می‌رسند. این شدت صدا تقریباً برابر با صدای شلیک یک اسلحه است. جالب‌تر اینکه کوسه‌ها هنگام تولید این صدا معمولاً حرکات ظریفی از بدن خود نشان داده‌اند، اما در برخی مواقع صدایی مستقل از هرگونه حرکت فیزیکی مشاهده شده است.
نتایج این تحقیقات بیان می‌کند که شاید صدای تولیدی به‌دلیل بسته شدن فک‌های آن‌ها در هنگام استرس باشد. دندان‌های پهن و تخت کوسه‌های صاف‌دندان، که برای خرد کردن شکارهای سخت چون خرچنگ‌ها طراحی شده‌اند، می‌توانند در هنگام بسته شدن فک‌ها منبع این صدا باشند.
صدای کلیک، یک واکنش دفاعی یا مکانیسمی ناشناخته؟
تحقیقات بیشتر نشان می‌دهد که این صداها ممکن است برای لحظاتی شکارچیان را سردرگم کنند و فرصت مناسبی برای فرار به کوسه‌ها بدهند. برای مثال، برخی از شکارچی‌های شناخته‌شده کوسه مانند فک‌های خزدار نیوزیلندی، به فرکانس‌های بالاتر حساسیت دارند. در چنین شرایطی، صدای ناگهانی کلیک می‌تواند عاملی برای گیجی موقت آن‌ها باشد.
از طرفی، مشابه این رفتار در برخی خویشاوندان نزدیک کوسه‌ها مانند سپرماهیان نیز مشاهده شده است. این جانوران در زمان احساس خطر، صداهایی تولید می‌کنند که گمان می‌رود به عنوان سیگنال هشدار عمل کند. بنابراین احتمال می‌رود که این کلیک‌ها نیز نقش مشابهی داشته باشند.
پیامدهای این کشف در دنیای علم
این پژوهش نه تنها دیدگاه‌های ما را در مورد کوسه‌ها تغییر می‌دهد، بلکه می‌تواند در حوزه‌های دیگر نیز الهام‌بخش باشد. مطالعه رفتارهای صوتی کوسه‌ها می‌تواند به دانشمندان اجازه دهد مکانیسم‌های ارتباط و ادراک در آبزیانی که پیشتر تصور می‌شد بی‌صدا هستند، بهتر درک کنند. همچنین، این یافته‌ها می‌تواند به راهبردهای محافظت از گونه‌های دریایی در برابر شکارچیان یا فعالیت‌های انسانی مرتبط کمک کند.
«شنیدن صدای کوسه‌ها و مطالعه دلیل وقوع آن‌ها می‌تواند روند تحقیقات اقیانوس‌شناسی را به کلی تغییر دهد.»
– کارولین نیدر
جنبه‌های فناورانه و آینده این پژوهش
در آینده، توسعه تجهیزات پیشرفته‌ای که بتواند این صداها را در محیط آزاد ثبت و تحلیل کند، می‌تواند به تحقیقات گسترده‌تری منجر شود. از سوی دیگر، مقایسه این صداها با دیگر گونه‌های کوسه امکان شناسایی الگوهای مشابه و ترسیم مسیرهای تکاملی رفتارهای دفاعی را فراهم خواهد کرد.
این پروژه تحقیقاتی همچنین ممکن است در طراحی رباتیک‌های دریایی الهام‌بخش باشد، به خصوص در زمینه تعامل صوتی در آب‌ها.
افکاری پایانی
کشف صدای کوسه‌ها تحولی شگفت‌انگیز و سرشار از احتمالات علمی است که همچنان نیاز به بررسی‌های بیشتر دارد. این پژوهش امکان فهم عمیق‌تر دنیای زیر آب را میسر ساخته و راه را برای مطالعات گسترده‌تر در زمینه ارتباطات صوتی جانداران دریایی هموار کرده است. آیا شما نیز فکر می‌کنید ما در آستانه تحولات بزرگتری در علوم دریایی هستیم؟ نظرات خود را با ما به اشتراک بگذارید و دیدگاهتان را در مورد جهان ناشناخته زیر آب بیان کنید!
دیدگاه ها