در جدیدترین اخبار از برنامههای قمری، ماهنشین آتنا از شرکت اینتوئتیو ماشینز تنها یک روز پس از فرود روی ماه به دلیل واژگونی و از دست رفتن توانایی شارژ، از کار افتاد. اگرچه این اتفاق ناامیدکننده به نظر میرسد، اما دیدگاه مثبت و تحلیلهای حاصل از این شکست میتواند مسیر مفیدی را برای پیشرفت در اکتشافات فضایی ترسیم کند.
شکست آتنا: بزرگترین درسها
ماهنشین آتنا ساخت شرکت اینتوئتیو ماشینز که بهعنوان بخشی از برنامه تجاری خدمات محموله قمری (CLPS) ناسا طراحی شده بود، بر فراز کوهی به نام «مانس موتون» فرود آمد؛ جایی که جنوبیترین محل فرود یک ماهنشین تاکنون محسوب میشود. اما پس از فرود نرم، مشخص شد که مأموریت بر اساس انتظارات عمل نمیکند. واژگونی ماهنشین باعث شد که پنلهای خورشیدی نتوانند انرژی خورشید را جذب کنند؛ بنابراین باتریها به سرعت از کار افتادند.
دادهها و نتایج مثبت حاصل از مأموریت
پیش از خاموش شدن کامل آتنا، تیم عملیات مأموریت توانست به سرعت دادههای مهمی از قبیل عکسهای محیط قمری و اطلاعات علمی جمعآوری کند. این اطلاعات شامل ۲۵۰ مگابایت داده مفید بود که به زمین ارسال شد. یکی از تصاویر گرفته شده، پایههای فرود آتنا را نشان میدهد که زاویهای خاص از زمین نیمهروشن در افق تاریک ماه ارائه میدهد. این دادهها اگرچه محدود بودند، اما بینشی منحصربهفرد به شرایط سطح ماه و چالشهای پیش رو برای مأموریتهای آینده ارائه میدهند.
چالشهای همکاری ناسا با بخش خصوصی
آتنا دومین ماهنشین شرکت اینتوئتیو ماشینز است که با وجود فرود نرم بر سطح ماه، به دلیل مشکلات فنی عمده از دست رفته است. شکست مشابهی سال گذشته برای ماهنشین اودیسئوس اتفاق افتاد، که این موضوع همانند زنگ هشداری برای استراتژی ناسا در همکاری با بخش خصوصی به نظر میآید. از چهار مأموریت برنامه CLPS که تاکنون اجرا شدهاند، تنها ماهنشین بلو گوست از شرکت فایرفلای ارواسپیس توانسته کاملاً موفق عمل کند.
«هر زمان که یک فضاپیما را از فلوریدا به ماه بفرستید، خود این فرآیند، موفقیت محسوب میشود.»
– استیو آلتموس، مدیرعامل اینتوئتیو ماشینز
مسیر آینده: فرصت در دل شکست
اگرچه شکستهای گذشته منجر به بحث و تردیدهایی در مورد اتکای ناسا به شرکتهای خصوصی شده است، اما نمیتوان اهمیت تجربههای عملی بهدستآمده را نادیده گرفت. برنامههای آینده اینتوئتیو ماشینز شامل مأموریتهای IM-3 و IM-4 است که به ترتیب برای سالهای ۲۰۲۶ و ۲۰۲۷ برنامهریزی شدهاند. این مأموریتها، فرصتی برای بازبینی و بهبود طراحیهای فنی و عملیاتی ماهنشینها فراهم میکنند.
جمعبندی
با وجود شکست آتنا، تجربههای بهدستآمده و دادههای جمعآوریشده زمینه ارزشمندی برای پیشرفت در اکتشافات علمی و فناوری قمری فراهم کرده است. تاریخ علم نشان داده که شکست گامی ضروری برای رسیدن به موفقیتهای بلندمدت است؛ ازاینرو، نباید این شکستها را تنها بهعنوان عقبماندگی تلقی کرد، بلکه باید آنها را سکوی پرتابی برای فتح ناشناختهها در نظر گرفت.