در روزگار پیشرفت چشمگیر فناوری فضایی، پدیده‌های طبیعی فرصتی فوق‌العاده برای تحقیقات پیشرفته علمی فراهم می‌سازند. یکی از این رویدادها، ماه‌گرفتگی کامل اخیر است که ثبت تصاویر آن توسط ماه‌نشین بلو گوست، نمایی منحصربه‌فرد از خورشیدگرفتگی را برای دانشمندان به ارمغان آورده است.
تصویری متفاوت از خورشیدگرفتگی
در ماه‌گرفتگی اخیر، زمین مستقیماً میان ماه و خورشید قرار گرفت و سایه‌اش را بر سطح ماه انداخت. از دید ناظران زمینی، این پدیده به‌صورت ماه‌گرفتگی شناخته می‌شود، اما برای ماه‌نشینی مانند بلو گوست که بر سطح ماه قرار دارد، این رویداد به شکل خورشیدگرفتگی نمود پیدا می‌کند. در این حالت، زمین مانع رسیدن نور خورشید به ماه می‌شود.
بلو گوست موفق شد تصویری از پدیده‌ای کم‌نظیر به نام “اثر حلقه‌ی الماس” را ثبت کند. در این تصویر، زمانی که خورشید تقریباً کاملاً پشت زمین مخفی می‌شود، تنها بخشی کوچک از نور خورشید از اطراف لبه‌ی زمین عبور می‌کند و نمایی همچون حلقه‌ای درخشان را ایجاد می‌کند.
دلایل این دیدگاه بی‌نظیر بلو گوست
این مأموریت ویژه توسط شرکت فایرفلای اروسپیس و در چارچوب برنامه خدمات تجاری باربری به ماه ناسا (CLPS) انجام شد. ماه‌نشین بلو گوست که توسط موشک فالکون ۹ در سپتامبر ۲۰۲۴ پرتاب شد، بخشی از لنز خود را به ثبت تصاویری بی‌نظیر از خورشیدگرفتگی اختصاص داد. همان‌طور که نام این فضاپیما از کرم شب‌تابی کمیاب با درخششی آبی الهام گرفته است، تصاویر ثبت‌شده نیز با خیره‌کننده‌ترین جزئیات، دیدی متفاوت از وقایع آسمانی فراهم کردند.
ویژگی‌های علمی پدیده ماه‌گرفتگی و خورشیدگرفتگی
ماه‌گرفتگی زمانی روی می‌دهد که خورشید، زمین و ماه در یک راستا قرار بگیرند که این وضعیت در طول ماه کامل رخ می‌دهد. در این حالت، جو زمین باعث پراکندگی نور خورشید می‌شود و تنها طول موج‌های بلند نظیر نور قرمز به سطح ماه می‌رسند. همین امر رنگ خاص «ماه خونین» را در طول ماه‌گرفتگی ایجاد می‌کند.
از منظر ناظران زمینی، ماه‌گرفتگی از هر نقطه‌ای که ماه بالای افق قرار داشته باشد، قابل تماشاست و نیاز به تجهیزات خاصی ندارد. اما همین پدیده از نگاه ماه‌نشین بلو گوست تبدیل به خورشیدگرفتگی می‌شود، چراکه زمین بین خورشید و ماه قرار دارد.
“برای نخستین بار در تاریخ علمی، توانستیم نمایی مستقیم از خورشیدگرفتگی از سطح ماه ثبت کنیم. تصاویر بلو گوست نمایانگر دیدگاه جدیدی از فیزیک نجومی هستند.”
– تیم پروژه بلو گوست
نتیجه‌گیری
ماه‌گرفتگی و خورشیدگرفتگی همیشه مورد توجه دانشمندان بوده‌اند. اما ثبت عکس‌های فوق‌العاده از خورشیدگرفتگی توسط ماه‌نشین بلو گوست نشان می‌دهد که چگونه می‌توان از فناوری برای مشاهده پدیده‌های طبیعی از زوایای جدید بهره برد. این تصاویر نه‌تنها از لحاظ دانش نجوم حائز اهمیت‌اند بلکه نمونه‌ای الهام‌بخش برای مأموریت‌های آتی فضایی خواهند بود.
دیدگاه ها