علم نجوم همیشه پر از شگفتیهای بیپایان است. اخیراً دانشمندان سیارهای فوقالعاده سریع از نوع ابرنپتون را کشف کردهاند که با سرعت خیرهکنندهای در کیهان حرکت میکند. اما نکته جالبتر این است که این سیاره به تنهایی حرکت نمیکند، بلکه ستاره والدش آن را میکشاند و منظومهای بسیار جذاب و غیرعادی ایجاد کرده است.
کشفی فراتر از انتظار: چه چیزی این منظومه را خاص میکند؟
طبق گزارش دانشمندان ناسا، این منظومه منحصربهفرد با سرعت باور نکردنی ۱.۹ میلیون کیلومتر در ساعت حرکت میکند. ستارهای کمجرم همراه با سیارهای نپتونمانند، اجزای این ساختار حیرتانگیز را تشکیل میدهند. اگر این کشف به طور کامل تایید شود، این منظومه سریعترین سیاره فراخورشیدی مشاهده شده تاکنون را دارد.
«فکر میکنیم این دنیا نوعی ابرنپتون است که در فاصلهای مناسب، به دور ستارهای کمجرم میچرخد. اگر در منظومه شمسی ما بود، بین زهره و زمین قرار میگرفت.»
– شان تری، پژوهشگر مرکز پرواز فضایی گادرد ناسا
چگونه این منظومه کشف شد؟
این کشف با استفاده از دادههای جمعآوریشده از سال ۲۰۱۱ و به لطف پدیدهای به نام ریزهمگرایی گرانشی (میکرولنزینگ) ممکن شد. این روش، اصولی از نظریه نسبیت عام اینشتین را به کار میگیرد و به دانشمندان اجازه میدهد اجرام تاریک و دوردست را شناسایی کنند؛ اجرامی که با روشهای سنتی نجومی قابل مشاهده نیستند.
در این مورد خاص، دو جرم کیهانی با اختلاف جرم چشمگیری مشاهده شدند. جرم اول احتمالاً یک ستاره کمجرم یا حتی سیارهای سرگردان بوده و جرم دوم به احتمال زیاد همان ابرنپتون سریع بوده است.
«تعیین نسبت جرم آسان است، اما محاسبه جرم دقیق آنها بسیار دشوار است. ما باید از روشهای تکمیلی برای رفع این ابهامها استفاده کنیم.»
– دیوید بنت، پژوهشگر دانشگاه مریلند
آیا این منظومه میتواند از کهکشان راه شیری فرار کند؟
یکی از جذابترین جنبههای این کشف، سرعت فوقالعاده بالای منظومه است. برآوردهای اولیه نشان میدهد که ستاره و سیاره ممکن است سرعت کافی برای فرار از میدان گرانشی کهکشان راه شیری را داشته باشند. اگر این فرضیه درست باشد، این منظومه میلیاردها سال آینده ممکن است به فضای میانکهکشانی وارد شود.
دانشمندان در حال مطالعه مکان دقیق این منظومه هستند و با مقایسه دادههای سال ۲۰۱۱ با اندازهگیریهای جدیدتر، تلاش میکنند سرعت و مسیر دقیق آن را تعیین کنند.
آینده کشفیات: ردیابی سیارههای پرسرعت
با پیشرفت ابزارهای علمی، تلاش دانشمندان برای کشف سیارههای پرسرعت بیشتری ادامه دارد. تلسکوپ فضایی نانسی گریس رومن که در سال ۲۰۲۷ پرتاب میشود، قرار است قابلیتهای بیشتری برای شناسایی چنین منظومههایی فراهم کند. این پیشرفتهای علمی میتواند راه را برای درک بهتر از کیهان و ساختارهای نامرئی آن باز کند.
نتیجهگیری
کشف این منظومه فوقالعاده سریع نه تنها مرزهای علمی را گسترش میدهد بلکه مفاهیم جدیدی درباره جاذبه، حرکت و ترکیبهای کیهانی ارائه میدهد. با ادامه مطالعات و پیشرفت فناوری، احتمال دارد که اسرار بیشتری از جهان هستی کشف شوند. این منظومه نشاندهنده زیبایی و پیچیدگی غیرقابل وصف طبیعت است که هنوز علم بشر در تلاش برای فهم آن است.