چالش فیلترینگ در ایران: نگاه استارتاپ‌ها و ضرورت تصمیم‌گیری شجاعانه دولت

در سال‌های اخیر، سیاست‌های فیلترینگ در ایران باعث ایجاد چالش‌های جدی برای جامعه استارتاپی و کاربران اینترنت شده است. این سیاست‌ها ممکن است به زعم برخی با اهداف امنیت ملی اجرا شوند، اما اثرات جانبی گسترده‌ای بر اکوسیستم فناوری و مهاجرت نیروی کار متخصص داشته‌اند. مقاله حاضر به بررسی تأثیر فیلترینگ بر استارتاپ‌ها، مهاجرت نیروی متخصص و ضرورت تجدیدنظر در این سیاست‌ها می‌پردازد.

چالش‌های فیلترینگ برای استارتاپ‌های داخلی

پلتفرم‌های داخلی به‌طور قابل ملاحظه‌ای به سرویس‌های جهانی وابسته هستند. مسدودسازی این سرویس‌ها، مشکلات زیرساختی و عملکردی متعددی را برای این کسب‌وکارها ایجاد کرده است. به گفته فعالان این حوزه، بسیاری از کاربران داخلی برای دسترسی به اینترنت از ابزارهای فیلترشکن استفاده می‌کنند که موجب ناتوانی در پیاده‌سازی دقیق KYC و ارائه خدمات شخصی‌سازی‌شده می‌شود.

موج مهاجرت نیروی متخصص و اثرات آن

یکی از پیامدهای مستقیم سیاست‌های فیلترینگ، مهاجرت گسترده نیروهای متخصص از ایران است. به عنوان نمونه، تنها در یک سال گذشته بیش از ۷۵ نفر از متخصصان دیجی‌کالا کشور را ترک کرده‌اند. این روند نه تنها باعث ضعف اکوسیستم داخلی می‌شود، بلکه با الگویی مواجه هستیم که اکثر مهاجران قصد بازگشت به وطن را ندارند. در حالی که مهاجرت می‌تواند به انتقال تجربه و یادگیری جهانی کمک کند، چنین الگوی یک‌جانبه‌ای آسیب‌زاست.

ضرورت تجدیدنظر در سیاست‌های فیلترینگ

زمان آن رسیده که سیاست‌گذاران با نگاهی آماری و علمی به مسئله فیلترینگ برخورد کنند. گزارش‌ها نشان می‌دهند که بیش از ۸۰ درصد کاربران ایرانی از ابزارهای فیلترشکن استفاده می‌کنند. این آمار نشان‌دهنده ناکارآمدی سیاست‌های فعلی است. در اکوسیستم استارتاپی، تصمیمات اشتباه شناسایی شده و با سرعت اصلاح می‌شوند. اما در ساختار تصمیم‌گیری دولتی، پذیرش “اشتباه” همچنان تابو است.

“فیلترینگ چیزی نیست که نتوان یک‌شبه برای آن تصمیم نگرفت. باید دولت شجاعت این تصمیم‌گیری‌ها را داشته باشد.”

حمید محمدی

نتیجه‌گیری

سیاست‌های فیلترینگ نه تنها موفق به حل مسائل امنیتی موردنظر نشده‌اند، بلکه موجب آسیب‌رساندن به زیرساخت‌های فناوری، اکوسیستم استارتاپی و نیروی انسانی کشور شده‌اند. برای جلوگیری از تشدید چالش‌ها، ضروری است که دولت با شجاعت و استناد به آمار و اطلاعات علمی، سیاست‌های نادرست را اصلاح کرده و تصمیماتی اتخاذ کند که با منافع ملی و پیشرفت فناوری همخوانی داشته باشد.