فضاهای کار اشتراکی در سال‌های اخیر به یکی از مهم‌ترین ستون‌های حمایت از اکوسیستم استارتاپی ایران تبدیل شده‌اند. این فضاها با ایجاد محیطی مقرون‌به‌صرفه و پویا، بستری مناسب برای تعامل، رشد، و شروع کسب‌وکارهای نوپا فراهم می‌کنند. با این حال، افزایش هزینه‌ها و کمبود حمایت دولتی همواره چالش‌های بزرگی را پیش روی دانشجویان و فارغ‌التحصیلان جوان قرار داده است. در این مقاله، ضمن تحلیل دقیق وضعیت فعلی، راهکارهای بالقوه‌ای برای بهبود شرایط بررسی خواهیم کرد.
چالش‌های فضاهای کار اشتراکی برای دانشجویان
فضاهای کار اشتراکی با هدف کاهش هزینه‌های فعالیت‌های کسب‌وکارها و ایجاد زمینه مناسب برای شبکه‌سازی و تبادل نظر به وجود آمده‌اند. اما متأسفانه هزینه‌های استفاده از این فضاها به‌ویژه برای دانشجویان و فارغ‌التحصیلانی که در ابتدای مسیر کارآفرینی هستند، قابل‌قبول نیست. طبق گزارش‌ها، هزینه استفاده از فضاهای کار اشتراکی در تهران به‌طور متوسط به ۱۰ میلیون تومان در ماه برای هر نفر می‌رسد؛ مبلغی که بسیاری از جوانان قادر به پرداخت آن نیستند.
«وزارت علوم می‌بایست پیش‌آهنگ حمایت از دانشجویان باشد، اما به‌جای آن، سیاست‌های بنگاه‌داری این وزارت‌خانه شرایط را برای استارتاپ‌ها دشوارتر کرده است.»
فرشاد جعفرپور، دبیر انجمن فضای کار اشتراکی
نقش وزارت علوم و حمایت‌های دولتی
یکی از اولویت‌های وزارت علوم باید فراهم کردن شرایط زیرساختی برای جوانان و استارتاپ‌ها باشد. اما به گفته فرشاد جعفرپور، این وزارت‌خانه با افزایش هزینه اجاره‌بها برای فضاهای کار اشتراکی در دانشگاه‌ها، حتی شرکت‌های پیشرو مانند “فیننوا” را مجبور به ترک محیط دانشگاهی کرده است. چنین اقداماتی نه‌تنها به ضرر کارآفرینان جوان است، بلکه چشم‌انداز توسعه فناوری و اشتغال‌زایی در کشور را نیز تهدید می‌کند.
جعفرپور تأکید می‌کند که دولت می‌تواند با تخصیص ساختمان‌های بلااستفاده در تهران و شهرستان‌ها به بخش خصوصی، بخش عمده‌ای از مشکلات موجود را حل کند. این اقدام موجب کاهش هزینه‌های اجاره‌بها برای فضاهای کار اشتراکی شده و کمک شایانی به کارآفرینان می‌کند.
دلایل افزایش هزینه‌ها و کمبود فضا
افزایش تورم و مشکلات اقتصادی کشور موجب شده است که فضاهای کار اشتراکی هزینه‌های خود را برای پوشش هزینه‌های اجاره و نیروی انسانی افزایش دهند. به گفته مهرناز کمانگری، رئیس هیئت‌مدیره انجمن فضای کار اشتراکی، این افزایش هزینه‌ها شرایط سختی را برای این صنعت ایجاد کرده است.
«افزایش مداوم هزینه‌ها ما را ناگزیر کرده است که تغییرات قیمتی داشته باشیم، اما تلاش می‌کنیم تا حد امکان این افزایش‌ها را محدود کنیم.»
مهرناز کمانگری، رئیس هیئت‌مدیره انجمن فضای کار اشتراکی
علاوه بر این، کاهش توان اقتصادی کسب‌وکارها موجب افزایش تقاضا برای استفاده از فضاهای کار اشتراکی شده است. بر اساس آمار، کشور با کمبود حداقل ۵۰۰ فضای کار اشتراکی مواجه است که این موضوع مانع از دسترسی جوانان به چنین محیط‌هایی می‌شود.
راهکارهای پیشنهادی
برای بهبود وضعیت فعلی، اقداماتی می‌تواند از سوی دولت و بخش خصوصی انجام شود:
- تخصیص ساختمان‌های غیرفعال دولتی به فضاهای کار اشتراکی
- ایجاد برنامه‌های حمایتی و تسهیلات مالی ویژه برای دانشجویان و فارغ‌التحصیلان
- همکاری نزدیک‌تر میان وزارت علوم و نهادهای مرتبط برای کاهش هزینه‌های زیرساختی
اجرای این اقدامات می‌تواند به رونق بیشتر فضای کار اشتراکی و در نتیجه گسترش فرهنگ کارآفرینی و اشتغال‌زایی منجر شود.
نگاهی به آینده
در شرایطی که تحقق اهداف چشم‌انداز ۱۴۰۴ برای بسیاری از استارتاپ‌ها به یک آرزو تبدیل شده است، حمایت دولت از فضاهای کار اشتراکی می‌تواند نقطه عطفی برای شکوفایی کسب‌وکارهای نوپا باشد. این حمایت نه‌تنها موجب افزایش اشتغال و توسعه فناوری‌های جدید خواهد شد، بلکه در بهبود اقتصادی کشور نیز نقش اساسی ایفا می‌کند.
دیدگاه نهایی
فضاهای کار اشتراکی به‌عنوان بخشی از اکوسیستم نوآوری ایران، نیازمند توجه و حمایت ویژه از سوی دولت هستند. اگر این فضاها به درستی مدیریت و از آنان حمایت شود، می‌توانند نقش حیاتی خود را به‌عنوان نقطه اتصال میان دانشگاه، صنعت، و فناوری ایفا کنند. از مخاطبین عزیز دعوت می‌کنیم نظرات و پیشنهادات خود را در خصوص این موضوع با ما در میان بگذارند. آیا شما نیز با چالش‌های استفاده از فضاهای کار اشتراکی مواجه بوده‌اید؟ دیدگاه خود را برای ما بنویسید تا این گفت‌وگو ادامه یابد.
دیدگاه ها